नेल्सन मण्डेला:  एक महान राजनेताको कहानी!

रोलिहलाहला मण्डेलाको जन्म १८ जुलाई १९१८ मा पूर्वी केपको मवेजो गाउँमा भएको थियो। उनले कुनुको प्राथमिक विद्यालयमा पढेका थिए, जहाँ उनका शिक्षिका मिस मडिंगेनले सबै स्कूलका बच्चाहरूलाई "क्रिश्चियन" नाम दिने चलन अनुसार उनलाई पनि नेल्सन नाम दिएकी थिईन्।

उनले क्लार्कबरी बोर्डिङ इन्स्टिच्युटमा आफ्नो जुनियर सर्टिफिकेट पूरा गरे । त्यसपछि उनी प्रतिष्ठित वेस्लेयन माध्यमिक विद्यालय हेल्डटाउन गए, जहाँ उनले म्याट्रिक पुरा गरे। मण्डेलाले युनिभर्सिटी कलेज अफ फोर्ट हेयरमा कला स्नातकको लागि आफ्नो अध्ययन सुरु गरे । तर विद्यार्थी आन्दोलनमा सामेल भएको कारण कलेजबाट निष्कासन भएकोले त्यहाँ उनले डिग्री पूरा गर्न पाएनन्।

उनले दक्षिण अफ्रिका विश्वविद्यालय मार्फत आफ्नो बीए पूरा गरे। सन् १९६२ मा जेलमा परेपछि लन्डन विश्वविद्यालयबाट फेरि अध्ययन गर्न थाले तर त्यो डिग्री पनि पूरा गर्न सकेनन्।

जेलमा रहँदा नेल्सन मण्डेलाको प्रतिष्ठा निरन्तर बढ्दै गयो। उनलाई दक्षिण अफ्रिकामा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अश्वेत नेताको रूपमा व्यापक रूपमा स्वीकार गरियो र रंगभेद विरोधी आन्दोलन शक्तिशाली बनेपछि उनी मुक्ति-आन्दोलनको प्रतीक बने। उनले आफ्नो स्वतन्त्रता प्राप्त गर्न आफ्नो राजनीतिक स्थितिमा सम्झौता गर्न निरन्तर अस्वीकार गरे।

नेल्सन मण्डेला फेब्रुअरी १८, १९९० मा रिहा भएका थिए। रिहाई पछि उनले आफू र अरूले लगभग चार दशक पहिले तय गरेका लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न आफ्नो जीवनलाई राजनैतिक क्षेत्रमा पूर्णरुपमा होमे। सन् १९६० मा संगठनलाई प्रतिबन्ध लगाएपछि दक्षिण अफ्रिकाभित्र सम्पन्न एएनसीको पहिलो राष्ट्रिय सम्मेलनमा सन् १९९१ मा मण्डेला एएनसीको अध्यक्ष निर्वाचित भए । उनका आजीवन साथी र सहकर्मी ओलिभर ताम्बो संगठनको राष्ट्रिय अध्यक्ष बने। मण्डेला सन् १९९८ देखि १९९९ सम्म असंलग्न आन्दोलनका महासचिव र सन् १९९४ देखि १९९९ सम्म दक्षिण अफ्रिकाका राष्ट्रपति भए।

आफ्नो जीवनभरि, उनले आफ्नो औपनिवेशिक विरोधी र रंगभेद विरोधी अडानका लागि अन्तर्राष्ट्रिय प्रशंसा प्राप्त गरेका थिए । सन् १९९३ नोबेल शान्ति पुरस्कार, स्वतन्त्रताको अमेरिकी राष्ट्रपति पदक र लेनिनको सोभियत आदेश सहित २५० भन्दा बढी पुरस्कारहरू प्राप्त गरेका थिए। उनको मृत्यु सन् २०१३ डिसेम्बर ५ मा भएको थियो। यसरी, एक महान राजनेताले संसार छाडेर गए पनि उनका गहन विचारहरुले संसारका मानिसहरुलाई सदैव प्रेरणा दिईरहने छन् ।