बिल गेट्स: १४ वर्षको उमेरमा नै सफ्टवेयर प्रोग्राम बनाएर बेच्ने उद्यमीको कथा!

बिल गेट्सको पूरा नाम विलियम हेनरी गेट्स हो। उनको जन्म अक्टोबर २८, १९५५ मा सिएटल, वाशिंगटनमा भएको थियो।

उनको परिवारमा थप चार सदस्यहरू थिए – उनका बुबा विलियम एच गेट्स एक प्रसिद्ध वकिल थिए, उनकी आमा मेरी म्याक्सवेल गेट्स पहिलो अन्तरराज्यीय बैंक प्रणाली र युनाइटेड वेका निर्देशक बोर्डकी सदस्य थिइन्। बिल गेट्सका दुई बहिनी क्रिस्टिन र लिबी थिए।

बिल गेट्सले पनि आफ्नो बाल्यकालमा निकै रमाइलो गरे र पढाइको साथसाथै खेलकुदमा पनि सक्रियतापूर्वक भाग लिन थाले।

बाल्यकालदेखि नै बिल गेट्सलाई पढ्ने रुचि फरक थियो। उनी आफ्नो विद्यालयको सन्दर्भ पुस्तकका साथसाथै इन्साइक्लोपिडिया घण्टौंसम्म पढ्थे। स्कुलको समयमा पनि पढाइमा असाध्यै राम्रो थियो तर धेरै पटक त्यसबाट बोर लाग्ने गर्दथ्यो।

११–१२ वर्षको उमेरमा, बिलको परिवारका सदस्यहरू उनको व्यवहारका कारण बिल एक्लै पर्नेछन् भनेर चिन्ता गर्थे। यसका कारण उनका अभिभावकले उनलाई सार्वजनिक शिक्षा दिनुपर्छ भन्ने विश्वास लिएका थिए।

जब उनी १३ वर्षका थिए, उनको परिवारले उनलाई सिएटल लेकसाइड स्कूल, एक प्रारम्भिक स्कूलमा भर्ना गराए। उनी लगभग सबै विषयमा राम्रा थिए, तर उनको गणित र विज्ञान बुझ्ने क्षमता धेरै राम्रो थियो। यससँगै उनी स्कुलमा नाटकमा पनि भाग लिन्थे।

लेकसाइड स्कूलमा सिएटल कम्प्युटर कम्पनीले विद्यार्थीहरूलाई कम्प्युटर सिक्न र खाली समयको सदुपयोग गर्न कम्प्युटर दियो। चाँडै नै कम्प्युटरमा बिलको चासो बढ्न थाल्यो र कम्प्युटरले कसरी काम गर्छ भन्ने कुरामा धेरै समय बिताउन थाले। त्यसपछि उनले कम्प्युटर प्रयोगकर्ताले कम्प्युटर विरुद्ध खेल्न सक्ने गरी आधारभूत कम्प्युटर भाषामा “टिक–ट्याक–टो“ प्रोग्राम सिर्जना गरे।

यो त्यही विद्यालय थियो जहाँ बिलले पल एलेनलाई भेटे, जो उनीभन्दा दुई वर्ष सिनियर थिए। कम्प्यूटरको मिल्दो धारणा र विचारका कारण दुवै जना असल साथी बनेका थिए भने अन्य कुरामा भने उनीहरुको विचार मिल्दैनथ्यो।

पल एलन धेरै लजालु र शान्त थिए। जबकि बिल उनको स्वभावमा बिल्कुलै फरक थियो। दुवैले आफ्नो अधिकांश समय प्रोग्रामिङमा बिताउँथे। विद्यालयको कम्प्युटर ल्याब चलाउन को सही र सक्षम छ भन्ने विषयमा उनीहरुबीच अनियमित रूपमा बहस हुन्थ्यो।

अर्को तर्फ गेट्स र एलेनलाई आफ्नो विद्यालयमा कम्प्युटरको सुविधा उपलब्ध गराएको कम्पनीले रोक लगायो, किनभने दुवैले कम्प्युटर सिक्ने समयबाहेक पनि धेरै समय प्रयोगशालामा बिताउने र कम्पनीका सफ्टवेयरसँग छेडछाड गर्ने गर्थे।

यो प्रतिबन्धपछि उनीहरुलाई प्रोग्रामबाट इरर हटाउने सर्तमा दुवैलाई फेरि प्रयोगशालामा आउन अनुमति दिइएको थियो। यस समयमा, गेट्सले अर्को सफ्टवेयर प्रोग्राम सिर्जना गरे जुन स्कूलको समय तालिकामा प्रयोग गरिएको थियो।

सन् १९७० मा, १५ वर्षको उमेरमा, बिल आफ्नो सबैभन्दा मिल्ने साथी पल एलेनसंग व्यापारमा लागे। उनले ‘ट्राफ–ओ–डेटा’ कार्यक्रम सिर्जना गरे जसले सिएटल शहरको ट्राफिक ढाँचालाई अनुगमन गर्दथ्यो र यसलाई सुधार गर्ने प्रयास गर्दथे। र उनलाई यसबापत २० हजार डलर पाएका थिए, जुन उनको पहिलो कमाई थियो।

गेट्स र एलेन आफैं एउटा कम्पनी खोल्न चाहन्थे, तर अभिभावकहरू बिलले आफ्नो स्कूल र कलेजको अध्ययन पूरा गरेपछि पहिले वकिल बनोस भन्ने चाहन्थे। बिल गेट्सले सन् १९७३ मा लेकसाइड स्कुलमा भएको एसएटि परीक्षा (बौद्धिक उपलब्धि) मा १६०० मा १५९० अंक ल्याएर आफ्नो बुद्धिमत्ता देखाएका थिए।

यसपछि गेट्सले डिईसी, पीडिपी, मिनि कम्प्यूटर नामक प्रणालीमा चासो देखाउने क्रम जारी राखेपनि अपरेटिङ सिस्टममा त्रुटि भएको भन्दै कम्प्युटर सेन्टर कर्पोरेशनले उनलाई १ महिनाको प्रतिबन्ध लगाएको थियो।

यस अवधिमा उनले आफ्ना साथीहरूसँग मिलेर सीसीसीको सफ्टवेयरमा रहेका कमी कमजोरीहरू हटाएर मानिसहरूलाई प्रभावित गरे र त्यसपछि उनले सीसीसीको कार्यालयमा गएर विभिन्न कार्यक्रमहरूको स्रोत कोड अध्ययन गरिरहे र यो प्रक्रिया सन् १९७० सम्म जारी रह्यो।

यस पछि इन्फर्मेसन साइन्स इंकले बिल गेट्स सहित चार लेकसाइड विद्यार्थीहरूलाई कोबोलमा पेरोल प्रोग्राम लेख्न, कम्प्युटर समय र रोयल्टीहरू प्रदान गर्न काममा लिए। त्यसपछि उनीहरुलाई रोक्न असम्भव भयो ।

केबल १७ वर्षको उमेरमा, उनले आफ्नो साथी एलेनसँग ट्राफ–ओ–डेटा नामक उपक्रम स्थापना गरे, जुन इन्टेल ८००८ प्रोसेसरमा आधारित ट्राफिक काउन्टरहरू सिर्जना गर्न प्रयोग गरिएको थियो।

सन् १९७३ मा उनी लेकसाइड स्कुलबाट पास आउट भए र त्यसपछि उनी प्रख्यात हार्वर्ड कलेजमा भर्ना भए। तर उनी त्यहाँबाट स्नातक नगरी सन् १९७५ मा छाडे, जसको कारण त्यतिबेला उनको जीवनमा दिशाको अभाव थियो।

त्यसपछि उनले इन्टेल ८०८० चिप बनाए र त्यो त्यतिबेला पर्सनल कम्प्युटर भित्र चल्ने सबैभन्दा सस्तो चिप थियो, त्यसपछि बिल गेट्सले आफूले आफ्नै कम्पनी सुरु गर्न समयले दिएको यो सबैभन्दा राम्रो अवसर हो भन्ने महसुस गरे।

गेट्सका आमाबाबुले बिललाई कानूनमा आफ्नो करियर बनाउने सोचमा हार्वर्ड विश्वविद्यालयमा भर्ना गराएका थिए, तर उनको बाल्यकालका दिनहरू हेर्दा लाग्थ्यो कि उनले आफ्नो धेरै समय कक्षाको सट्टा कम्प्युटर ल्याबमा बिताउने गर्थे किनभने उनको रुचि थियो। र त्यसैमा करियर बनाउन चाहन्थे। तैपनि उनी कम समय सुत्ने र कानुन पढ्थे। ताकि उनी राम्रो अंक सहित पास हुन सकून्।

बिलको पल एलेनसँग धेरै सम्पर्क थिएन किनभने पल अर्को वाशिंगटन स्टेट युनिभर्सिटीमा अध्ययन गर्न गएका थिए। जहाँबाट उनले दुई वर्षपछि कलेज छोडे र बोस्टनमा बसाइँ सरे, जहाँ उनले हनीवेल नामको कम्पनीमा काम गर्न थाले।

१९७४ को गर्मीमा, बिल पनि एलेनसँग हनीवेल कम्पनीमा सामेल भए। यस समयमा, एलेनले गेट्सलाई एक धेरै प्रसिद्ध इलेक्ट्रोनिक पत्रिकाको अंश पनि देखाए, जुन अल्टेयर ८८०० मिनि कम्प्यूटर केआईटिमा आधारित थियो।

कम्प्युटर बन्यो भने संसारका सबैले सजिलै प्रयोग गर्न सक्ने र आफ्नो कामलाई सहज बनाउने सम्भावनामा दुवै खुसी थिए। त्यसपछि एउटा सानो कम्पनीले अल्टेयर बनायो, जुन न्यू मेक्सिकोमा छ, जसलाई एमआईडिएस पनि भनिन्छ।

गेट्स र एलनले एउटा कम्पनीलाई सम्पर्क गरे र घोषणा गरे कि तिनीहरू आधारभूत सफ्टवेयरको प्रोग्राममा काम गरिरहेका छन्, जसले अल्टेयर कम्प्युटर चलाउनेछ। तर वास्तवमा तिनीहरूसँग कुनै अल्टेयर थिएन जसमा तिनीहरूले चलाउनको लागि कोड प्राप्त गर्न सक्छन्। उनी एमआईटीएस कम्पनीले यस्तो सफ्टवेयर बनाउन चासो राखेको छ वा छैन भन्ने जान्न चाहेका छन्।

एमआईटिएस र यसको अध्यक्ष एड रोबर्टले ती दुवैलाई उनीहरूले बनाएका कोडहरू प्रदर्शन गर्न आग्रह गरे। गेट्स र एलनले एमआईटीएसका अध्यक्षलाई सफ्टवेयर लेख्न दुई महिना प्रयोगशालामा जान दिन अनुरोध गरे। एलन त्यसपछि अल्बुकर्कमा एमआईटीएसमा त्यो सफ्टवेयर परीक्षण गर्न गए। ती सफ्टवेयर त्यतिबेलासम्म कुनै पनि अल्टेयर कम्प्युटरमा प्रयोग भएको थिएन र त्यो सफ्टवेयरले राम्रोसँग काम गर्न थालेको थियो।

एमआईटिएस कम्पनीले एलेनलाई कम्पनीमा काम गर्न नियुक्त गर्यो र बिलले पनि उनीसँग काम गर्न आफ्नो हार्वर्ड विश्वविद्यालय छोडे, जसले उनको आमाबाबुको चिन्ता बढायो। १९७५ मा, गेट्स र एलेनले माइक्रो–सफ्टवेयरको कम्पनी खोल्न साझेदारी गरे जसले माइक्रो कम्प्युटर र सफ्टवेयरहरू बनाउनेछ।

‘माइक्रोसफ्ट’ ले सबै कम्प्युटर कम्पनीहरूको लागि विभिन्न तरिकामा सफ्टवेयर डिजाइन गरेको छ। १९७८ को अन्त्यमा, बिलले आफ्नो कम्पनीको व्यवसाय सिएटलको पूर्वमा रहेको बेलेभ्यु, वाशिंगटनमा सारे।

बिल आफ्नो जन्मभूमि, प्रशान्तको उत्तर–पश्चिममा भएकोमा आएर धेरै खुसी थिए। कम्पनीलाई कसरी अगाडि बढाउने र यससँगै उत्पादनहरू विकास गर्ने, आफ्नो व्यवसायलाई कसरी अगाडि बढाउने र आफ्ना सफ्टवेयरको बजारीकरण कसरी गर्ने भन्ने जिम्मेवारी कम्पनीका २५ युवा कर्मचारीमाथि आएको थियो।

कर्मचारीको दक्षता र गेट्सले कर्मचारीलाई दिएको निर्देशनका कारण २३ वर्षको उमेरमा मात्रै उनले २५ मिलियन डलरको कूल नाफा कमाए।

एनआईटिएस जसले माइक्रो कम्प्युटर बनाएको थियो, उनले गेट्सलाई एउटा प्रदर्शनीमा उपस्थित हुन सहमत दिए र गेट्सले उनको लागि एमुलेटर बनाए, मिनी कम्प्यूटर र पछि इन्टरप्रेटरमा सक्रिय रूपमा प्रयोग भएको थियो।

यसपछि, बिल गेट्स र उनको पार्टनरलाई अल्बुकर्कमा एमआईटीएसको कार्यालयमा काम गर्न अनुमति दिइयो। तिनीहरूले आफ्नो जोडीलाई माइक्रो–सफ्ट नाम दिए र अल्बुकर्कमा नै आफ्नो पहिलो कार्यालय स्थापना गरे। नोभेम्बर २६, १९७६ मा, उनले माइक्रोसफ्टको नाम व्यावसायिक कम्पनीको रूपमा दर्ता गरे।

माइक्रोसफ्ट बेसिक कम्प्यूटरलाई चाहनेहरु बीच सबैभन्दा धेरै लोकप्रिय भएको थियो। १९७६ मा नै माइक्रोसफ्ट एनआईटिएसबाट पूर्ण स्वतन्त्र भए र गेट्स र एलेनले मिलेर कम्प्यूटरमा प्रोग्रामिंग भाषा सफ्टवेयरको कार्य जारी राखे।

यसपछि माइक्रोसफ्टले अल्बुकर्कमा रहेको आफ्नो अफिस बन्द गर्यो र वासिङ्टनको बेलेभ्युमा आफ्नो नयाँ कार्यालय खोल्यो। माइक्रोसफ्टले प्रारम्भिक वर्षहरूमा धेरै मिहिनेत र लगनशीलताका साथ काम गर्यो र प्रगतिको दिशामा अघि बढ्यो। गेट्सले व्यापार विवरणहरूमा पनि ध्यान दिए, कोड लेख्ने काम गरे, र उनी आफैंले अन्य कर्मचारीहरूले लेखेका र जारी गरिएका कोडको प्रत्येक लाइनको समीक्षा गरे।

बिलको कुशलता सफ्टवेयर बनाउनमा मात्र थिएन। त्यसका साथसाथै व्यवसायलाई पनि अगाडि बढाउने र कम्पनीलाई शीर्षमा लैजानमा पनि थियो। उसले जे भन्यो त्यही गर्यो पनि। कम्पनीमा कर्मचारीले आवश्यकताअनुसार पढेर बनाएको कोड आफैँ जाँच्ने र त्रुटि हटाउने काम आफैं गर्थे।

बिलको मिहिनेत र लगनशीलताका कारण एप्पल, इन्टेल र आईबीएम जस्ता हार्डवेयर बनाउने कम्पनीको जस्तै कम्पनीको प्रगति दिनप्रतिदिन बढ्दै गयो। बिलले माइक्रोसफ्टले बनाएको एप्लिकेसनको बारेमा निरन्तर जनताको फिडब्याक लिने र जनताको आवश्यकता अनुसार एपमा परिवर्तन गर्ने गर्छन्।

र, यो काममा उनकी आमा पनि धेरै पटक उनीसँगै जान्थिन्। आफ्नी आमा मरियम, सबैभन्दा सम्मानित व्यक्तिहरू मध्ये एक, उनको आईबीएम बोर्डका सदस्यहरूसँग पनि राम्रो सम्बन्ध थियो। मेरीकै कारणले बिलले आईबिएमका सीईओलाई भेट्न सकेका थिए।

नोभेम्बर १९८० मा, आईबीएमले आफ्नो पर्सनल कम्प्युटर चलाउन सक्ने सफ्टवेयर चाहियो र तिनीहरूले माइक्रोसफ्टलाई यो सफ्टवेयर बनाउन प्रस्ताव गरे। आईबीएमका सीईओसँगको पहिलो भेटमा कसैले बिललाई अफिसको कर्मचारी ठानेर सबैलाई कफी पिउन आग्रह गरे, त्यो बेला बिल निकै सानै थिए।

चाँडै आईबीएम तिनीहरूबाट प्रभावित भयो। र बिलले उसलाई सफ्टवेयर बनाउन मनाए, उसले आफ्नो सफ्टवेयरसँग सम्बन्धित सबै आवश्यकताहरू पूरा गर्नेछ। तर समस्या यो थियो कि माइक्रोसफ्ट कम्पनीले आईबीएमको नयाँ कम्प्युटर चलाउन सक्ने आधारभूत अपरेटिङ सिस्टम बनाउन सकेन, तर त्यो कुनै अन्त्य थिएन।

बिलले आईबिएमको पर्सनल कम्प्युटरसँग समानान्तर काम गर्ने गरी निर्माण गरिएको अपरेटिङ सिस्टम किन्यो। उनले त्यो अपरेटिङ सिस्टमका विकासकर्ताहरूलाई सम्पूर्ण लाइसेन्सको नाम माइक्रोसफ्ट राख्न भने, तर आईबीएमको सम्झौताको बारेमा केही बताएनन्। कम्पनीले पछि माइक्रोसफ्टमाथि मुद्दा हाल्यो कि उनीहरूले महत्त्वपूर्ण जानकारी (आईबीएमको सम्झौता) उनीहरूबाट लुकाए।

बिलले आफूले कुनै गल्ती नगरेको भन्दै गोप्य रकम दिएर मुद्दा खारेज गरे।

बिलले आईबिएम पीसी चलाउनको लागि यस्तो मिल्दो सफ्टवेयर किन्यो र खरिद गरिएको सफ्टवेयर ५० हजार डलरमा आईबिएमलाई बेच्यो जुन यसको मूल मूल्य थियो।

आईबिएमले उनीहरूको अपरेटिङ सिस्टम चलाउनको लागि जानकारी प्राप्त गर्न बिलबाट त्यो अपरेटिङ सिस्टमको स्रोत कोड पनि चाहेको थियो।

तर बिलले कानुनी तवरले सफ्टवेयरको प्रतिलिपि र कम्प्यूटर बेच्ने सफ्टवेयरको शुल्क आईबीएमले तिर्नु पर्ने भन्दै अस्वीकार गरे।

यो सबै गरिसकेपछि, बिलले त्यो सफ्टवेयरको लाइसेन्स प्राप्त गर्यो र त्यो ओ.एस.को नाम राखे एमएस डस।

यससँगै माइक्रोसफ्टले सफ्टकार्ड नामको अर्को सफ्टवेयर सिर्जना गर्यो जसले माइक्रोसफ्टको बेसिक इन एप्पल २ मेसिनसँग पनि काम गर्यो।

यसपछि चर्चित कम्पनी आईबीएमले माइक्रोसफ्टसँग काम गर्न चासो देखाएपछि उनीहरूले माइक्रोसफ्टलाई आफ्नो पर्सनल कम्प्युटरको लागि आधारभूत दोभाषे बनाउन अनुरोध गरे।

धेरै कठिनाइहरू पार गरेपछि, गेट्सले सिएटल कम्प्यूटर उत्पादनहरूसँग सम्झौता गरे, जुन एकीकृत इजाजतपत्र एजेन्ट र पछि ८६ डस को पूर्ण आधिकारिक बन्यो, र पछि यसलाई पीसी डसको नाममा ८० हजार डलरमा आईबिएमलाई बेच्यो। त्यसपछि माइक्रोसफ्टले उद्योगमा निकै नाम कमाएको थियो।

तर १९८३ मा माइक्रोसफ्ट र यसको फाउन्डेशनसँग सम्बन्धित अर्को समाचार आयो कि पल एलेन हजकिन्स रोगबाट ग्रसित भएको थिए। एक वर्षको उपचारपछि क्यान्सरबाट मुक्त भए पनि उनले सोही वर्ष माइक्रोसफ्टबाट राजीनामा दिएका थिए।

एलेनले किन माइक्रोसफ्ट कम्पनी छोडे भन्ने हल्ला जताततै फैलियो, केही मानिसहरूले भने कि बिलले उसलाई बाहिर निकाले, कसैले भने कि यो एलेनको जीवन परिवर्तन गर्ने अनुभव हुनेछ र सायद उनले सोचेका थिए कि उनीसँग धेरै अवसरहरू छन् जहाँ उनीहरूले आफ्नो समय र पैसा लगानी गर्न सक्छन्।

१९८१ मा, माइक्रोसफ्ट पुनर्गठन गरियो र बिल गेट्सलाई यसको अध्यक्ष र निर्देशक बोर्डको अध्यक्ष बनाइयो। त्यसपछि माइक्रोसफ्टले माइक्रोसफ्ट विन्डोजको पहिलो संस्करण प्रस्तुत गर्यो। १९७५ देखि २००६ सम्म, उनले माइक्रोसफ्टको पदमा अद्भुत काम गरे, यस अवधिमा उनले माइक्रोसफ्ट कम्पनीको हितमा धेरै महत्त्वपूर्ण निर्णयहरू लिए।

यसपछि गेट्सले कहिल्लै फर्किएर हेर्न परेन। अहिले उनी विश्वका टप टेन धनाढ्यअन्तर्गत पर्छन् भने उनको सफ्टवेयर कम्पनीको विश्वमा एक प्रकारको वर्चश्व नै रहेको छ ।