एरिस्टोटल: एक ग्रीक दार्शनिक, वैज्ञानिक र शिक्षाविद् जसलाई पश्चिमी विचारको इतिहासमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यक्ति मानिन्छ!

एरिस्टोटल एक ग्रीक दार्शनिक, वैज्ञानिक र शिक्षाविद् थिए जसलाई पश्चिमी विचारको इतिहासमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यक्तित्वहरू मध्ये एक मानिन्छ। ग्रीसको उत्तरी भागमा रहेको स्टागिरामा जन्मेका उनी म्यासेडोनियन शाही दरबारका चिकित्सकका छोरा थिए।

एक जवान मानिसको रूपमा, एरिस्टोटल एथेन्स गए र एकेडेमीमा प्लेटोको विद्यार्थी भए। उनी २० वर्षसम्म एकेडेमीमा रहे, तर अन्ततः प्लेटोको दर्शनबाट टाढिए र आफ्नै विचारहरू विकास गर्न थाले।

३३५ ईसा पूर्वमा, एरिस्टोटललाई म्यासेडोनका राजा फिलिप द्वितीयले आफ्नो छोरा अलेक्ज्याण्डरको ट्यूटर बन्न निमन्त्रणा दिएका थिए, जो पछि अलेक्ज्याण्डर महान हुनेछन्। एरिस्टोटलले म्यासेडोनमा धेरै वर्ष बिताए, अलेक्ज्याण्डर र अन्य युवा कुलीनहरूलाई पढाए, र जीवविज्ञान, भौतिक विज्ञान र अन्य विज्ञानहरूमा अनुसन्धान सञ्चालन गरे।

एरिस्टोटलले मेटाफिजिक्स, नैतिकता, राजनीति, जीवविज्ञान, भौतिकी, र तर्क सहित विभिन्न विषयहरूमा व्यापक रूपमा लेखे। उनका कामहरू आज पनि अध्ययन र बहस गरिन्छ, र धेरै भाषाहरूमा अनुवाद गरिएको छ। मेटाफिजिक्समा, एरिस्टोटलले "चार कारणहरू" को विचार विकसित गरे जसलाई उनले विश्वास गरे कि चीजहरूको प्रकृति व्याख्या गर्न जिम्मेवार थिए।  भौतिक कारण (केबाट बनेको छ), औपचारिक कारण (यसको आकार वा संरचना), प्रभावकारी कारण (के कारणले यो अस्तित्वमा आयो), र अन्तिम कारण (यसको उद्देश्य वा अन्त्य) यी कारणहरू थिए  ।

नैतिकतामा, एरिस्टोटलले विश्वास गर्थे कि मानव जीवनको लक्ष्य खुशी वा "युडेमोनिया" प्राप्त गर्नु हो, जसलाई उनले तर्क र सद्गुण अनुसार जीवन बिताउने भनेर परिभाषित गरे। उनले यो लक्ष्य हासिल गर्न साहस, न्याय र बुद्धि जस्ता गुण आवश्यक रहेको तर्क गरे।

राजनीतिमा, एरिस्टोटलले विश्वास गरे कि सरकारको सबैभन्दा राम्रो रूप एक संवैधानिक सरकार हो जसमा शक्ति नागरिकहरूको एक व्यापक वर्ग बीच साझा गरिएको थियो। उनले शिक्षाको महत्त्वमा पनि व्यापक रूपमा लेखे र यो नैतिक चरित्र र व्यावहारिक सीपको विकास तिर लाग्नुपर्छ भन्ने विश्वास गरे। जीवविज्ञानमा एरिस्टोटलको काम पनि ग्राउन्डब्रेकिंग थियो। उनले प्रकृतिको टेलिलोजिकल दृष्टिकोणमा विश्वास गरे, जसमा प्राकृतिक संसारमा सबै कुराको उद्देश्य थियो र एक विशेष कार्य पूरा गर्न डिजाइन गरिएको थियो। उनले जीवित वस्तुहरूलाई वर्गहरूमा वर्गीकृत गरे, र उनको वर्गीकरण प्रणाली जीवहरूको आधुनिक वैज्ञानिक वर्गीकरणको आधार थियो।

यसरी, एरिस्टोटलको मृत्यु ईसापूर्व ३२२ मा भयो, र त्यसपछिका शताब्दीहरूमा पश्चिमी विचारहरूमा उनको प्रभाव बढ्दै गयो। उनका विचारहरू रोमन साम्राज्यद्वारा, र पछि थोमस एक्विनास जस्ता इसाई धर्मशास्त्रीहरूले अपनाएका थिए। आज पनि, एरिस्टोटलका विचारहरूले संसार र आफैलाई हाम्रो बुझाइलाई आकार दिन जारी राख्छन्।

Comments

Back to top