डलरको सट्टा युआनमा तेल किन्ने चीनको प्रयास, साउदी अरेबिया राजी होला ?

चीनले पुन: डलरको सट्टा युआनमा तेल किन्न प्रयास गरिरहेको छ । अब उसले इच्छुक बिक्रेता फेला पारेको पनि हुन सक्छ। साउदी अरेबिया, जसले आफ्नो निर्यातको एक चौथाई चीनलाई बेच्दछ, तेल बिक्री युआनमा गर्ने विचार गरिरहेको कुरा वाल स्ट्रीट जर्नलले रिपोर्ट गरेको छ।

विगत आधा दशकदेखि चलिरहेका यी वार्ताहरू छिट्टै सफल हुने सम्भावना देखिँदैन। यसको प्रमुख कारण साउदी अरबले आफ्नो रियाललाई डलरमा पेग गर्नु हो । त्यसैले अनजानमा डलरमा हुने कुनै पनि क्षतिले यसको आफ्नै मुद्रालाई हानि पुर्‍याउँछ।

तर अमेरिकाको भूराजनीतिक वर्चस्व यति महत्त्वपूर्ण रूपमा पेट्रोडलरमा आधारित छ कि विश्वव्यापी तेल लेनदेनको ८०% डलरमा हुन्छ । यदि पेट्रोयुआन तेल उद्योगको रोजाइको मुद्रा बन्यो भने संसारमा चीनको वर्चस्व धेरै नै बढ्ने विज्ञहरु बताउँछन् ।

अमेरिकाको आर्थिक प्रभुत्व पेट्रोडलरमा बनाइएको थियो । रिजर्भ मुद्राको रूपमा डलरको बलियो स्थितिले अमेरिकी अर्थतन्त्रको बललाई धेरै बढावा दिन्छ। तर यो पनि डलरको पर्याप्त तरलताबाट सिर्जना हुन्छ, जुन आंशिक रूपमा देशहरूले तेल किन्नको लागि डलर भण्डारको पूल कायम राखेको परिणाम हो।

चीन र अमेरिका दुवैमा यसको प्रभाव गहिरो हुनेछ। युआनको नयाँ भूमिकालाई जोगाउन चीनले २० औं शताब्दीमा अमेरिकाले प्रतिज्ञा गरेको जस्तो राजनीतिक स्थिरता र वित्तीय पारदर्शिता सुनिश्चित गर्नुपर्नेछ। यस अवस्थामा, डलरबाट पूँजीको उडान युआनतिर भए एक दुष्चक्र आउन सक्छ जसले डलरलाई अझ कमजोर बनाउनेछ। विश्वमा अमेरिकी डलरको ऋण जारी गर्ने क्षमता र आयातका लागि डलर संचिति गर्ने प्रवित्ति घट्नेछ, त्यसैले अमेरिकी अर्थतन्त्र थप संकुचित हुनेछ।

स्रोत: एमएसएन