५ लाख मानिसको बलिदानीपछि बनेको बंगलादेश : जानौं रोचक तथ्यहरू

सन् १९४७ मा अंग्रेजबाट भारत स्वतन्त्र हुँदा पाकिस्तान दुई टुक्रा भएको थियो । एउटा थियो पश्चिम पाकिस्तान (हालको पाकिस्तान), जहाँ उर्दू भाषाको बाहुल्यता थियो । दोस्रो भारतको बंगालसँग जोडिएको पूर्वी पाकिस्तान (हालको बंगलादेश), जहाँ बंगाली भाषा बोलिन्थो ।

सो समयमा जब उर्दूलाई सरकारी भाषा घोषणा गरियो, बंगाली भाषी पूर्वी पाकिस्तानका जनता आक्रोशित भए । बढ्दो असन्तुष्टिको बीचमा पूर्वी पाकिस्तानका नेता शेख मुजीब-उर-रहमानले अवामी लीग नामक पार्टी बनाए ।

सन् १९७० को चुनावमा उनको पार्टीले ठूलो जित हासिल गर्‍यो तर, पश्चिम पाकिस्तानबाट प्रभावित सैन्य शासकहरूले उनलाई प्रधानमन्त्री बनाउनुको सट्टा जेलमा हाले ।

यो घटनापछि पूर्वी पाकिस्तानले छुट्टै देश बनाउन संघर्ष सुरु गरेको थियो । झण्डै ९ महिनासम्म चलेको द्वन्द्वमा ५ लाखभन्दा बढीले ज्यान गुमाएका थिए । अन्ततः २६ मार्च १९७१ मा शेख रहमानले पूर्वी पाकिस्तानलाई स्वतन्त्र बंगलादेशको रूपमा घोषणा गरे ।

त्यसयता बंगलादेशले २६ मार्चमा स्वतन्त्रता दिवस मनाउँदै आएको छ । बंगलादेशको आधिकारिक नाम जनवादी गणतन्त्र बंगलादेश हो । देशको संविधान ४ नोभेम्बर १९७२ मा लागू भएको थियो । बंगलादेशसँग सम्बन्धित महत्त्वपूर्ण जानकारी जानौं-

विश्वको आठौं सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको देश
बंगलादेश जनसंख्याको आधारमा विश्वको आठौं ठूलो देश हो । त्यहाँ प्रति वर्ग किलोमिटर ३००० मान्छेको औसत जनसंख्या छ । सन्  २०२२ को जनगणना अनुसार बंगलादेशको जनसंख्या १७.१२ करोड छ ।

राष्ट्रिय फल र रूख

बंगलादेशको राष्ट्रिय फल सियार र राष्ट्रिय रूख आँप हो । यहाँको राष्ट्रिय फूल लिली हो । बंगलादेशमा सामान्यतया प्रशस्त वनस्पति पाइन्छ । यहाँ आँप, कागती, बाँस, सुपारी, नरिवल र खजूरका रूखहरू धेरै मात्रामा पाइन्छ । तर, देशको थोरै भूभाग मात्रै जंगलले ढाकेको छ ।

राष्ट्रिय गान

बंगलादेशको राष्ट्रिय गान रवीन्द्रनाथ टैगोरले लेखेका थिए । जसको लाइनहरू – ‘अमर सोनार बंगला’

सबैभन्दा ठूलो सहर 

बंगलादेशको सबैभन्दा ठूलो सहर यसको राजधानी ढाका हो। ढाकालाई जनसङ्ख्या सहित धेरै हिसाबले विश्वको दशौं ठूलो सहर मानिन्छ । यसको जनसङ्ख्या १ करोड ४० लाख छ, दोस्रोमा ९० लाख जनसङ्ख्या रहेको चितग्राम छ ।

संसारको सबैभन्दा लामो समुद्र तट

संसारको सबैभन्दा लामो प्राकृतिक समुद्र तट बंगलादेशमा छ । यहाँको ‘कक्स बजार बिच’लाई विश्वकै सबैभन्दा ठूलो समुद्र तट भनिन्छ । बंगलादेशसँग ५८० किलोमिटर लामो समुद्री सीमा छ ।

राष्ट्रिय जनावर 

बंगलादेशको राष्ट्रिय जनावर रोयल बंगाल टाइगर हो । बंगलादेशी बैंक नोटमा बाघको छवि छ । बंगलादेशको आधिकारिक, राष्ट्रिय र सबैभन्दा बढी बोलिने भाषा बंगाली हो।

राष्ट्रपति

बंगलादेशमा कुनै पनि व्यक्ति दुई पटकभन्दा बढी राष्ट्रपति बन्न नपाउने व्यवस्था छ । राष्ट्रपतिको निर्वाचन हरेक ५ वर्षमा एकपटक हुने गरेको छ ।

धर्म

बंगलादेशका अधिकांश मानिसहरूले इस्लामलाई अभ्यास गर्छन्, जुन सन् १९८८ को संवैधानिक संशोधनमार्फत् आधिकारिक धर्म बनाइएको थियो ।

मुख्य बाली
चामल, गहुँ, मकै, आलु, दाल र तिलहन बंगलादेशका प्रमुख खाद्य बाली हुन् । जबकि भात मुख्य आहार हो ।

मुद्रा 

बंगलादेशको अर्थव्यवस्था एक प्रमुख विकासशील मिश्रित अर्थव्यवस्था हो । बंगलादेशको मुद्रा टका हो । विश्व बैंकको तथ्यांक अनुसार बंगलादेशको प्रतिव्यक्ति जीडीपी २,५२९.१ डलर छ ।

आयात र निर्यात

बंगलादेशले मुख्यतया चीन र दक्षिण एसियाबाट आयात गर्ने कपडा, जुट र छाला प्रमुख निर्यात हो भने बंगलादेशले मुख्यतया युरोप, संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानडामा सामान निर्यात गर्छ । प्रमुख निर्यातहरूमा कपडा र निटवेयर, कृषि उत्पादनहरू, समुद्री खाना, जुट र छाला समावेश छन् ।

आर्थिक वर्ष २०२४ मा भारतले बंगलादेशमा ११.१ अर्ब डलर निर्यात गरेको थियो भने त्यहाँबाट १.८ अर्ब डलर आयात गरेको थियो । भारतले प्याज, कपास, धागो, कपडा, मेसिनरी लगायतका धेरै प्रकारका खाद्यवस्तु बंगलादेशमा निकासी गर्छ भने मुख्यतया कपडा बंगलादेशबाट आयात हुने गरेको छ ।

सैन्य वरियता

बंगलादेश सैन्य मा विश्वमा ३७औं स्थानमा छ । यसको क्षेत्रफल १.४८ लाख वर्ग किलोमिटरभन्दा बढी छ ।

एजेन्सी