वारेन बफेट जसले ११ वर्षको उमेरदेखि नै सुरु गरे सेयर लगानी !

वारेन एडवर्ड बफेटको जन्म ३० अगस्ट १९३० मा भएको हो । उनी एक अमेरिकी व्यवसायी, लगानीकर्ता र परोपकारी व्यक्ति हुन्। उनी हाल बर्कशायर ह्याथवेका अध्यक्ष र प्रमुख कार्यकारी अधिकृत हुन् । उनी विश्वका सबैभन्दा सफल लगानीकर्ताहरू मध्ये एक हुन् र सेप्टेम्बर २०२२ सम्ममा उनको नेटवर्थ ९७ बिलियन अमेरिकी डलर भन्दा बढी छ, जसले उनलाई विश्वको सातौं सबैभन्दा धनी व्यक्ति बनाउँदछ।

बफेटको जन्म नेब्रास्काको ओमाहामा भएको थियो। उनले बाल्यकालदेखि नै व्यवसायमा रुचि विकास गरे र आफ्नो युवावस्थामा लगानी गरे । उनले १९४७ मा पेन्सिलभेनिया विश्वविद्यालयको व्हार्टन स्कूलमा प्रवेश गरे र १९ वर्षको उमेरमा नेब्रास्का विश्वविद्यालयबाट स्नातक गरे। उनले कोलम्बिया बिजनेस स्कूलबाट पनि स्नातक गरे, जहाँ उनले बेन्जामिन ग्राहमद्वारा अग्रगामी मूल्य लगानीको अवधारणाको वरिपरि आफ्नो लगानी दर्शनलाई ढाले। 

उनले आफ्नो अर्थशास्त्र पृष्ठभूमिमा ध्यान केन्द्रित गर्न न्यूयोर्क इन्स्टिच्युट अफ फाइनान्समा भाग लिए र चाँडै नै ग्राहमसँग एक सहित विभिन्न व्यावसायिक साझेदारीहरू सुरु गरे। उनले सन् १९५६ मा बफेट पार्टनरशिप लिमिटेड को स्थापना गरे । उनको फर्मले अन्ततः बर्कशायर ह्याथवे नामक एक टेक्सटाइल उत्पादन फर्म को अधिग्रहण गर्यो। 

सन् १९५७ मा बफेटले तीनवटा साझेदारी गरेका थिए । उनले ओमाहामा ३१,५०० अमेरिकी डलरमा पाँच बेडरुमको घर किनेका थिए। सन् १९५८ मा बफेटदम्पतीको तेस्रो सन्तान पिटर एन्ड्रयूको जन्म भएको थियो। बफेटले त्यस वर्ष पाँच साझेदारी सञ्चालन गरेका थिए। सन् १९५९ मा, कम्पनी छ वटा साझेदारीमा वृद्धि भयो र बफेटले भविष्यका साझेदार चार्ली मुङ्गरलाई भेटे। सन् १९७८ मा, चार्ली मुंगेर बफेटको कम्पनीमा उपाध्यक्षको रूपमा सामेल भए।

सन् १९६० सम्ममा बफेटले सातवटा साझेदारी गरेका थिए। उनले आफ्नो एक साझेदार, एक डाक्टरलाई आफ्नो साझेदारीमा १०,० अमेरिकी डलर लगानी गर्न इच्छुक अन्य १० जना डाक्टरहरू फेला पार्न आग्रह गरे। अन्ततः एघार जना सहमत भए, र बफेटले आफ्नै $ १०० मूल लगानीको साथ उनीहरूको पैसा जम्मा गरे।

सन् १९६१ मा बफेटले साझेदारीको ३५ प्रतिशत सम्पत्ति स्यानबोर्न म्याप कम्पनीमा लगानी भएको खुलासा गरेका थिए । उनले सन् १९५८ मा स्यानबोर्न स्टक प्रति सेयर ४५ डलरमा मात्र बिक्री भएको तर कम्पनीको लगानी पोर्टफोलियो प्रति सेयर ६५ डलर रहेको बताएका थिए । यसको मतलब सानबोर्नको नक्सा व्यवसायलाई "माइनस $ २०" मा मूल्यांकन गरिएको थियो। बफेटले अन्ततः कम्पनीको २३% सेयरहरू एक लगानीकर्ताको रूपमा खरीद गरे, बोर्ड अफ डाइरेक्टर्समा आफ्नो लागि सीट प्राप्त गरे । उनले अन्य असंतुष्ट सेयरधनीहरुसँग मिलेर ४४% सेयरहरू नियन्त्रण गरे। प्रोक्सी लडाईबाट बच्न, बोर्डले आफ्नो लगानी पोर्टफोलियोको एक भागको साथ भुक्तान गर्दै उचित मूल्यमा सेयरहरू पुन: खरीद गर्न प्रस्ताव गर्यो। बफेटले मात्र दुई वर्षमा लगानीमा ५०% प्रतिफल प्राप्त गरेका थिए।

बफेट सन् १९७० देखि बर्कशायर ह्याथवेका अध्यक्ष र सबैभन्दा ठूलो सेयरधनी हुन् । उनलाई विश्वव्यापी मिडियाले ओमाहाको "ओरेकल" वा "ऋषि" को रूपमा उल्लेख गरेको छ। उनी आफ्नो अथाह सम्पत्तिको बावजुद मूल्य लगानीको पालना र व्यक्तिगत मितव्ययिताको लागि प्रख्यात छन्।

बफेट एक परोपकारी व्यक्ति हुन् । उनले आफ्नो सम्पत्तिको ९९ प्रतिशत परोपकारी कार्य मुख्यतया बिल एन्ड मेलिन्डा गेट्स फाउन्डेसनमार्फत दिने प्रतिज्ञा गरेका छन्। उनले सन् २०१० मा बिल गेट्ससँग मिलेर द गिभिङ प्लेजको स्थापना गरेका थिए, जसमा अर्बपतिहरूले आफ्नो सम्पत्तिको कम्तीमा आधा हिस्सा दिने प्रतिज्ञा गरेका थिए।

सानो उमेरदेखि नै लगानीमा आफ्नो पाइला सारेका वारेन बफेट विश्वभरका लगानीकर्ताको लागि एक उदाहरण हुन् । उनको जीवनबाट प्रत्येक मानिसले सहि समयमा सहि निर्णयको साथै उदार हृदयले दान गर्दा कसरी समृद्धि र आनन्द प्राप्ति हुन्छ भन्ने कुरा सिक्न सक्छन् ।