महिनावारी पर सार्ने औषधी सेवन गर्नु कति उचित ?

महिनावारी महिलाहरुमा हुने प्राकृतिक प्रक्रिया हो । यो महिलाहरुको शरीरको फिजियोलोजी हो। महिलाको शरीरमा हुने अन्य कार्यहरू जस्तै महिनावारी पनि एक हो। तर, धेरै महिलाले घरमा पूजा, चाडपर्व र कुनै विशेष कार्य गर्नु परेमा महिनावारी ढिलो गराउन औषधी सेवन गर्ने गर्छन्, जसले शरीरमा नकारात्मक असर पार्छ । महिनावारी ढिलो हुने औषधिको सेवन डाक्टरको सल्लाह अनुसार सेवन गर्नु सहि हो तर, डाक्टरको सल्लाह बिना अनावश्यक रुपमा यस्तो औषधी सेवन गर्दा स्वास्थ्यमा गम्भीर रोग लाग्न सक्छ।

मानसिक रोगी
यदि कुनै पनि बालिका वा महिला मानसिक रोगी छन्, उसले महिनावारीको समयमा सरसफाइमा ध्यान दिन सक्दैन। यस्तो अवस्थामा उसले आफ्नो महिनावारी ढिलो गर्न आवश्यक छ। यस्तो अवस्था जब डाक्टर आफैले महिनावारी ढिलो गर्न सुझाव दिन्छन्।

इन्डोमिट्रियोसिस
यो एक अवस्था हो जब एक महिलालाई महिनावारीको समयमा धेरै पिडा अनुभव हुन्छ । विवाहपछि सन्तान जन्माउन पनि समस्या हुन सक्छ। इन्डोमिट्रियोसिस सीधै महिनावारीसँग सम्बन्धित छ। यसलाई चकलेट सिस्ट पनि भनिन्छ। यस्तो अवस्थामा महिनावारीको समयमा रगत पूर्ण रूपमा बाहिर आउँदैन र पाठेघरमा पछाडि जम्मा हुन्छ। प्रत्येक अवधिमा यो जम्मा हुन्छ र। यसरी जम्मा भएको रगत चकलेटी रंगको देखिन्छ। लामो समयसम्म अनावश्यक रूपमा महिनावारी रोक्नाले गम्भीर टाउको दुख्नेदेखि लिएर मानसिक रोगको जोखिम बढाउँछ। पिरियड माइग्रेन यो एक गम्भीर टाउको दुखाइ हो जुन महिनावारी अघि वा महिनावारी भई रहेको समयमा हुन्छ र महिनाभर रहन्छ। यो टाउको दुखाइमा बान्ता, थकान र चक्कर लाग्ने जस्ता समस्याहरु हुन्छन् । यस्तो अवस्थामा पनि डाक्टरहरु आफै औषधि सेवन गर्ने सल्लाह दिने गर्छन् ।

गम्भीर रोगहरू
थ्रोम्बोसाइटोपेनिया र एप्लास्टिक एनीमिया जस्ता गम्भीर रोगहरूमा, महिनावारी रोक्ने औषधीहरू सेवन गर्न सकिन्छ। थ्रोम्बोसाइटोपेनियामा कम प्लेटलेटहरू हुन्छन्, र एप्लास्टिक एनीमियामा, रातो रक्त कोशिकाहरू, प्लेटलेटहरू र सेतो रक्त कोशिकाहरू कम हुन्छन्। यी दुवै अवस्थाले घातक रक्तस्राव हुन्छ।

बिना आवश्यकता महिनावारी पर सार्ने औषधि सेवन किन गर्नु हुँदैन ?
माथि उल्लेखित सबै अवस्थामा चिकित्सकीय र कानुनी रूपमा महिनावारी ढिलो गर्नु उपयुक्त हुन्छ। तर, अहिले महिलाहरूमा महिनावारी रोकिने जानकारी फैलिँदै गएपछि त्यस्ता औषधीको दुरुपयोग पनि बढेको छ । अहिले महिलाहरूले विवाह गरेपछि पनि महिनावारी ढिलो गरेर घुम्न जाने, पूजा गर्न नपाउने कारण पनि यस्तो औषधिको सेवन गर्छन् । यो अभ्यास उनीहरूको स्वास्थ्यको लागि खतरनाक हुन सक्छ। अधिकांश महिलाहरुले डाक्टरको सल्लाह बिना नै औषधी सेवन गर्ने गरेको पाइन्छ ।

लामो समयसम्म महिनावारी रोकियो भने के हुन्छ ?
महिनावारी रोक्दा मानसिक समस्या, भोक नलाग्ने, तौल बढ्ने जस्ता समस्या देखिन्छन् । यदि कुनै महिलाले चिकित्सा सल्लाह बिना महिनावारी ढिलो गर्नेऔषधी सेवन गरेमा गम्भीर रोग लाग्न सक्छ। कम समयको लागि र चिकित्सकको सल्लाह लिएर महिनावारी ढिलो हुने औषधि सेवन गर्दा समस्या हुँदैन। अनावश्यक रुपमा औषधि सेवन गर्दा भारी रक्तस्राव लामो समयसम्म हुने, महिनावारी ढिलो हुने, महिलाहरूलाई अनियमित रक्तस्राव हुने जोखिम हुन सक्छ। महिनावारी रोकिने औषधी खाँदा पनि रक्तश्राव हुन सक्छ। यसलाई मेडिकल भाषामा ब्रेकथ्रु ब्लीडिङ भनिन्छ। महिनावारी रोक्ने औस्धीमा कोलेस्ट्रोल प्रोफाइल बढाउँने केमिकल हुन्छ जसको कारणले गर्दा कोलेस्ट्रोल पनि बढ्न सक्छ । बढ्दो कोलेस्ट्रोलले हृदय रोगको जोखिम बढाउँछ।

महिनावारी रोकिने औषधी लिइरहेका धेरै महिलाहरूले औषधी खाइरहेकाले महिनावारी नभएको सोच्छन् र , महिनावारी रोकिँदा आफू गर्भवती भएको पनि थाहा पाउँदैनन्। मेडिकल कारणले महिनावारी रोक्नु ठिक भए पनि आवश्यकता बिना रोकिनु घातक हुन सक्छ।

लामो समयसम्म यी औषधी सेवन गर्दा खुट्टामा रगत जम्न सक्छ। यदि यो क्लट फोक्सोमा पुग्यो भने यसले श्वास फेर्न गाह्रो हुन सक्छ र जब यो क्लट मस्तिष्कमा पुग्छ, यसले व्यक्तिलाई अपाङ्ग बनाउन सक्छ।

महिनावारी रोक्ने सबैभन्दा सुरक्षित उपाय महिनावारी ढिलो हुने गरी औषधि सेवन गर्दा चिकित्सकको सल्लाहबमोजिम सेवन गर्ने । साथै, चिकित्सा इतिहासको बारेमा पूर्ण इमानदारीका साथ डाक्टरलाई बताउनुहोस्। यी औषधिहरू आवश्यक परेको बेला मात्र लिनुहोस्।