ढिलो र चाँडो गर्भवती हुनुका जोखिम

गर्भावस्थामा उमेरअनुसारका चुनौती धेरै हुन्छन्, जसलाई दुई भागमा विभाजन गरेर हेर्न सकिन्छ, बढी उमेरमा गरिने गर्भाधारण र कम उमेरमा गरिने गर्भाधारण । यी दुवै अवस्थामा गर्भाधान आमा र बच्चा दुवैका लागि चुनौतीपूर्ण हुन्छ ।

ढिलो गर्भधारण गर्दा र चाँडो गर्भधारण गर्दा पनि महिलाको स्वास्थ्यमा दीर्घकालीन रूपमा असर पर्ने गर्छ । ३५ वर्षभन्दा पछि पहिलो गर्भ रह्यो भने महिलामा उमेरका कारण विभिन्न समस्या हुने गर्छन् । जस्तो कि, रुकिस्नेस बढी हुने, हड्डीका ज्वाइन्ट बढी कडा भएर डेलिभरी प्रोसेसमा समस्या आउन सक्छन् । उमेरका कारण उच्च रक्तचाप, ब्लडसुगरजस्ता समस्या पनि आउँछन् ।

त्यसैगरी, पेटमा रहेको बच्चालाई गाह्रो हुने तथा ९ महिनासम्म आमा र बच्चा स्वस्थ रहन चुनौती हुने गर्छ । गर्भाधानपछिका समस्या मात्र नभएर उमेर बढी भएका महिलामा गर्भधारण गर्नै गाह्रो हुन्छ ।

महिलामा ३५ वर्षपछि फर्टिलिटी (सन्तानोत्पादन क्षमता) नै कम भएर जान्छ । यसले गर्दा आर्टिफिसियल प्रविधि अपनाएर गर्भाधान गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । गर्भधारण गरिसकेपछि पनि बढी उमेर भएका महिलामा गर्भपतनको जोखिम उच्च हुन्छ ।

बढी उमेरमा गर्भवती हुँदा रक्तचाप उच्च हुने, प्रिएक्लाम्सिया र एक्लाम्सियामा जाने, गर्भमा बच्चाको विकास कम हुने तथा बच्चालाई गाह्रो हुने अवस्था सिर्जना हुन सक्छ । त्यति मात्र होइन, बढी उमेरमा हुने गर्भाधानमा बच्चाहरूमा विकृति आउने सम्भावनासमेत हुन्छ । डाउन्ड सिन्ड्रम्स देखिने सम्भावना हुन्छ ।

बच्चालाई जन्म दिनका लागि प्रकृतिले गर्भवती महिलाको योनिका भागहरू खुकुलो पार्छ, तर उमेर बढी भएकै कारण खुकुलो नभएर योनिमार्ग टाइट हुने गर्छ । पहिला नर्मल बच्चा जन्माएकी महिलामा ढिलो बच्चा जन्माउन खोज्दा बच्चा पाउने ठाउँ सानो भएर फेरि अप्रेसन गर्नुपर्ने सम्भावना बढ्न जान्छ । यसले गर्दा आमा र शिशुको मुत्युसमेत हुन सक्छ ।

गर्भावस्थामा रक्तचाप बढ्यो भने पछि नघट्ने समस्या पनि आउँछ । त्यसैगरी, सुगर पनि निरन्तर हुने गर्छ । बच्चा पाउने भाग सानो भएको र बच्चा भएको खण्डमा पाउने ठाउँमा बाधा पर्न गयो र ठिक समयमा स्वास्थ्यसंस्था पुर्याउन सकिएन भने महिलाको पाठेघर फुटेर मुत्यु हुने, फिस्टुला भएर पिसाब, दिसा चुहिने, रक्तअल्पता हुनेजस्ता दीर्घकालीन असर पर्न जान्छ ।

कम उमेरमा गर्भवती भएमा आमामा उच्च रक्तचाप हुने, सुगर धेरै हुने, बच्चा उल्टो वा तेर्सो बढ्ने, बच्चाको तौल कम हुने, साल तलमाथि हुने गर्दछ । यसका साथसाथै गर्भावस्थामा बच्चाको पानीको लाइकरको मात्रा तलमाथि हुनेजस्ता विभिन्नकिसिमका समस्या आउने गर्छन् ।
गर्भावस्थाको चेकजाँचका क्रममा शिशु र आमाको स्वास्थ्यमा आइपर्ने यस्ता कुनै पनि किसिमका समस्याको समयमै निदान गरेर आमा र शिशुलाई बचाउने प्रयास गरिन्छ ।

१९ वर्ष र त्यसभन्दा कम उमेरका महिला गर्भवती हुँदा उनीहरूको बच्चा पाउने भाग विकसित भएको हुँदैन । यसले गर्दा बच्चा आउने बाटो सानो भएको हुन्छ । यसका कारण सिजेरियन सेक्सनको दर पनि बढी भइरहेको छ ।

त्यसैगरी, कम उमेरमा गर्भवती हुँदा रक्तचाप बढ्ने, गर्भपतनको दर बढी हुने, योनिमार्ग सानो भएपछि बच्चा उल्टो, तेर्सो बस्ने सम्भावना हुन्छ, जसका कारण यन्त्र लगाएर वा अप्रेसन गराएर डेलिभरी गराउनुपर्ने हुन्छ । यस्तो अवस्थामा रक्तस्राव धेरै हुने हुँदा आमामा सुत्केरी अवस्थामा इन्फेक्सन हुनेजस्ता विभिन्न समस्या आउने गर्छन् ।