आकस्मिक गर्भनिरोधक चक्की कति सुरक्षित छ?

परिवारनियोजनका साधनको प्रयोगविना यौनसम्पर्क भएको अवस्थालाई असुरक्षित यौनसम्पर्क भनिन्छ। असुरक्षित यौनसम्पर्क हुनेबित्तिकै वा ७२ घण्टाभित्र आकस्मिक गर्भनिरोधक चक्की सेवन गरेमा यसले अनिच्छित गर्भधारण हुन दिँदैन।

आकस्मिक गर्भनिरोधक परिवारनियोजनको नियमित साधन भने कदापि होइन । यसलाई सधैँ गर्भधारण रोक्ने उपायका रुपमा प्रयोग गरेमा यो कम प्रभावकारी हुन्छ र यसले गर्भपतन गराउँदैन ।

कहिले प्रयोग गर्ने ?
– यौनसम्पर्कका वेलामा कन्डम फुटेमा वा चिप्लिएर फुस्केमा,
– लगातार ३ दिनसम्म पिल्स खान बिर्सेमा,
– डिपो लगाउन १४ दिनभन्दा बढी ढिला हुन गएमा,
– परिवारनियोजनका कुनै पनि साधनको प्रयोगविनै यौनसम्पर्क हुन गएमा,
– बलात्कार भएमा,
– वीर्यस्खलन हुनुपूर्व लिंग योनिबाट बाहिर निकाल्न नभ्याएमा,
– गर्भ रहन सक्ने दिन गणनामा भुल भएमा ।

कसरी प्रयोग गर्ने ?
– असुरक्षित यौनसम्पर्क हुनेबित्तिकै वा भएको ७२ घण्टाभित्र एक चक्की खानुपर्छ । पहिलो चक्की खाएको १२ घण्टाभित्र अर्काे चक्की खानुपर्छ ।
– दुवै चक्की खाइसकेपछि महिनावारी नहोउन्जेल नियमित प्रयोग गर्दै आएका पिल्स चक्की, कन्डमलगायत अस्थायी साधनको पूर्ववत् प्रयोग गर्नुपर्छ ।
– आकस्मिक गर्भनिरोधक प्रयोग गर्दा पनि हुनुपर्ने समयभन्दा एक हप्ता पछिसम्म पनि महिनावारी नभएमा स्वास्थ्यकर्मीद्वारा गर्भ परीक्षण गराउनुपर्छ ।

कति सुरक्षित छ ?
यो पूर्ण रुपमा सुरक्षित छ ।
यसको प्रयोग सबै महिलाले गर्न सक्छन् । बच्चालाई दूध खुवाइरहेकी महिला र साधारण पिल्स चक्की खान नहुने महिलाले पनि यसको प्रयोग गर्न सक्छन् ।
यसले भविष्यमा गर्भधारण गर्नुपरेमा केही असर गर्दैन ।

कति प्रभावकारी ?
महिनावरी भएको दोस्रो वा तेस्रो हप्तामा असुरक्षित यौनसम्पर्क राख्ने १०० महिलामध्ये ८ जना गर्भवती हुन्छन् । ती १०० जनाले असुरक्षित यौनसम्पर्क राखेको ७२ घण्टाभित्र आकस्मिक गर्भनिरोधकको प्रयोग गरेमा जम्मा एकजना मात्र गर्भवती हुन्छिन् ।
असुरक्षित यौनसम्पर्क राखेको १२ वा २४ घण्टाभित्र यसको प्रयोग गरेमा बढी प्रभावकारी हुन्छ ।

कस्ता असर देखा पर्न सक्छन् ?
– आकस्मिक गर्भनिरोधकको प्रयोगले कहिलेकाहीँ वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने, रिँगटा लाग्ने, टाउको दुख्ने, थकाइ लाग्ने, स्तन भारी हुने वा केही देखेको महसुस हुनेजस्ता अस्थायी समस्या हुन सक्छन् । सामान्यतया यस्ता समस्या एक वा आधा दिनमा हराएर जान्छन् ।
– यसको प्रयोगले महिनावारीको समय केही दिन वर वा पर जान सक्छ । यसको प्रयोग गर्ने १० जना महिलामध्ये एकजनामा महिनावारीको समय केही फरक पर्न सक्छ ।
– यसको प्रयोग गरेपछि केही महिलाहरुलाई थोरै रगत देखिन पनि सक्छ । तर, महिनावारीपछि आफैँ हराएर जान्छ ।
– खाना खानेबित्तिकै खाएमा वाकवाकी लाग्ने वा बान्ता हुनेजस्ता लक्षण कम देखापर्छन् ।

हेल्थ्पोष्ट