लगानीकर्ताले कुरिरहेको मौद्रिक नीतिमा ४/१२ क्याप र तरलता अभाव सम्बोधन होला ?

आगामी आर्थिक वर्ष २०७९ र ८० को मौद्रिक नीति बनाउने चटारोमा राष्ट्र बैंक छ । चालु आर्थिक वर्ष सकिन १९ दिन मात्रै बाँकी छ । यो १९ दिनको अवधिभित्र मौद्रिक नीति ल्याउने तयारी भइरहेको छ ।

राष्ट्र बैंक अनुसन्धान विभागका कर्मचारी आर्थिक वर्षको जेठ महिनाको मुलुकको आर्थिक अवस्थाको तथ्यांक जोड घटाउमा व्यस्त छन् । त्यो विवरण सार्वजनिक गरेलगतै मौद्रिक नीति ल्याउने तयारी राष्ट्र बैंकले गरिरहेको छ ।

मुलुक यतिबेला मौद्रिक नीतिको बहसमा छ अर्थात् अर्को वर्षका लागि कस्तो मौद्रिक नीति ल्याउला भन्नेमा सर्वसाधारणको पनि चासो उत्तिकै छ ।

खासगरी, राष्ट्र बैंक अनुसन्धान बिभागका कर्मचारी मौद्रिक नीतिमा समावेश गर्नु पर्ने बिषय नछुटाउने उद्देश्यले अहोरात्र खटिएका छन् ।

विगतका वर्षहरुमा मौद्रिक नीति साउनको पहिलो हप्ता भित्र सार्वजनिक गरिएको थियो । यस बर्षको मौद्रिक नीति असार महिना भित्र ल्याउने तयारी गरिएको छ ।

राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले गत आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को मौद्रिक नीति साउन २९ गते ल्याएका थिए । सरकार परिवर्तनसँगै बजेट केही फेरबदल गर्दा समय लागेकाले साउनको अन्तिम सातामात्रै मौद्रिक नीति सार्वजनिक गरिएको थियो ।

त्यसभन्दा अघि आव २०७७/७८ को मौद्रिक नीति साउन २ गते ल्याइएको थियो । त्यसअघि चिरञ्जीवि नेपालको गभर्नर हुँदा पनि साउन २ गते नै मौद्रिक नीति ल्याइएको थियो ।

आगामी वर्षका लागि सार्वजनिक गरिएको बजेटमा ८ प्रतिशतको आर्थिक बृद्धि र ७ प्रतिशत मूल्य बृद्धिको सीमा निर्धारण गरिएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले आगामी वर्षका लागि ल्याउने मौद्रिक नीतिले पनि बजेटले निर्धारण गरेको सीमा भित्र रहेर मौद्रिक नीति ल्याउनु पर्ने हुन्छ ।

तर, अर्थविद्हरु तरलताको अभावका कारण आर्थिक बृद्धि ८ प्रतिशत हासिल गर्न चुनौतिपूर्ण हुने बताएका छन् । यसैगरी, रुस र युक्रेन युद्धका कारण मुल्य बृद्धि ७ प्रतिशतमा सीमित गर्न पनि निकै कठिन हुने बताएका छन् ।

यतिबेला सेयर लगानीकर्ता, बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रमा मौद्रिक नीतिको प्रतिक्षामा छन् । ३२ सय अंक नजिक पुगेको नेप्से १९ सय अंक नजिक आएकाले पनि मौद्रिक नीतिको प्रतिक्षामा लगानीकर्ताहरु बसेका हुन् । सेयर लगानीकर्ता पर्ख र हेरको अवस्थामा छन् । उनीहरुको आकांक्षा पनि मौद्रिक नीति कस्तो आउला भन्ने छ । अगामी मौद्रिक नीतिमा ४/१२ के गर्ला भन्ने कौतुहलता लगानीकर्तामा छ ।

एक सेयर लगानीकर्ताले अर्को लगानीकर्तालाई भेट्दा पनि ४/१२ को नीतिका बारेमा कुरा गर्ने गर्छन्, राष्ट बैंकले ४/१२ को नीति परिवर्तन गर्ला कि यथावत राख्ला भन्ने कुरा गर्ने गर्छन् ।

४/१२ को नीतिको नीति प्रति लगानीकर्ता चिन्तित छन् । ४/१२ को नीतिको बिषय थप बहसको बिषय बन्दै गएको छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले ल्याएको ४/१२ को नीतिलाई सम्बोधन गर्ने हो भने मात्र पनि सेयर बजारमा सुधार देखिने नेपाल इन्भेष्टर्स फोरमका उपाध्यक्ष राजन लम्साल बताउँछन् ।

“आगामी मौद्रिक नीति मार्फत ४/१२ को नीति सम्बोधन गरिदिने हो भने धेरै जसो समस्या समाधान हुन्छन्,” उनले भने, “त्योसँगै अहिले तरलताको अभाव ज्यादै छ, त्यसलाई पनि सम्बोधन गर्ने हो भने पनि बजार लयमा फर्किने थियो ।”